Project Circulair ondernemen
Regionaal traject verduurzaming bedrijventerreinen afgerond
“Mooie plannen, maar wie gaat het allemaal doén?” – De eerste vraag die doorgaans opkomt bij ondernemers als ze in aanraking komen met verduurzamingsplannen voor hun bedrijventerreinen.
In 2019 is het project ‘Achterhoekse bedrijven en bedrijvenparken op weg naar circulair, toekomstbestendig ondernemerschap’ (kortweg ‘CE-project’) gestart op initiatief van de Stichting Industriële Kringen Achterhoek (SIKA) om antwoord op dit soort vragen te geven. SIKA heeft hiervoor, met succes, een aanvraag gedaan voor subsidie uit de Regio Deal. Dit project is in december 2022 afgerond.
In het HAN (Hogeschool Arnhem Nijmegen) -SIKA-CE-project is door de Achterhoekse bedrijvenparken Borculo, Wijnbergen en Laarberg afgelopen jaren veel ervaring opgedaan met de transitie naar toekomstbestendigheid:
● Hoe kom je stapsgewijs met elkaar tot lokaal eigenaarschap?
● Welke aanpak werkt en welke niet?
● Welke koppelkansen biedt het om een bedrijventerrein als ecosysteem te zien en gezamenlijk aan te pakken?
Meer dan een terugblik
Het is tijd voor een terugblik na jaren van intensief samenwerken van SIKA met projectleiders van de HAN, functionarissen van de gemeente, regio en provincie, lokale ondernemers en met studenten die vanaf het begin betrokken waren. De samenwerking is afgerond met een kleurrijk verhaal en vindt een plek in de publicatie van Frank de Feijter, themaregisseur Duurzame Gebiedsontwikkeling van het Centrum Meervoudige Waardecreatie van de HAN.
Vervolg
SIKA heeft het voornemen om een Energie Expertise Centrum op te richten en wordt hierin ondersteund vanuit de gemeenten, de provincie Gelderland en het Gelders Energie Akkoord (GEA). Via dit expertisecentrum worden bedrijven(terreinen) ondersteund om verdere plannen voor energie en circulariteit uit te werken.
Maak kennis met het stappenplan!
Kennismaken met het stappenplan verduurzaming bedrijventerreinen, gebaseerd op ervaringen in de Achterhoek?
Wat er aan vooraf ging:
Achterhoekse bedrijven ondernemen samen
Innovatief, duurzaam, samenwerking en kennisdeling. Het zijn de sleutelwoorden voor succesvol ondernemen in de toekomst, ook wel aangemerkt als economie 4.0. De recente ontwikkelingen laten zien dat het voor individuele ondernemingen niet meer mogelijk is alleen op eigen inzicht te vertrouwen. De meest succesvolle bedrijven streven naar een open, innovatieve en duurzame samenwerking. Het zorgt voor een voorsprong. In de Achterhoek wordt daar op ingespeeld met het project circulair ondernemen. Drie Achterhoekse bedrijvenparken doen er collectief aan mee. Het betreft een project van de Samenwerkende Industriële Kringen Achterhoek (SIKA) en de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN) met steun van de provincie Gelderland en Achterhoekse gemeenten.
Deelnemers aan het project zijn: Bedrijvenpark Wijnbergen in Doetinchem, Bedrijvenpark Borculo en De Laarberg in Groenlo. Het gaat om een vervolg, uitbreiding en verdieping van het meerjarige initiatief Achterhoek Onderneemt Duurzaam (AOD) dat al enige tijd loopt. Het moet als voorbeeld dienen voor alle bedrijvenparken in de regio en de provincie. “De samenwerking is een unieke kans voor bedrijven en bedrijvenparken, we kunnen zo een koplopergroep vormen en een voorbeeldfunctie vervullen”, aldus Rinus Smet namens SIKA. De bedrijven en bedrijvenparken zetten stappen naar de nieuwe circulaire toekomstbestendige economie. Het is niet alleen duurzaam, maar tegelijkertijd ook efficiënter en biedt nieuwe verdien- en businessmodellen.
Intensieve samenwerking
Het doel is ervoor te zorgen dat kleine en middelgrote ondernemers doorpakken op het gebied van circulair ondernemen. Dat dient collectief te gebeuren aangezien door versterking van de samenwerking meer kan worden bereikt. Het is de bedoeling dat bedrijven hun productieprocessen zo inrichten dat ze extra waarde creëren om in de toekomst voor te blijven met de onderneming zonder dat het ten koste gaat van de omgeving. Verder moet de intensievere samenwerking leiden tot het realiseren van hogere ambities niet alleen op het gebied van financiële waarden maar ook menselijke, intellectuele, sociaal-relationele, materiele en natuurlijke waarden.
Enorme slag maken
Samenwerken in de keten biedt voordeel, maar regionale verbondenheid heeft nog meer te bieden. Veel naburige bedrijven doen weliswaar zaken met elkaar, maar er is verder amper sprake van overleg laat staan structuur. Er valt nog veel winst te behalen. Niet alleen op praktische onderdelen, ook als het gaat over het afstemmen van bedrijfsprocessen, arbeidsinzet en technologische ontwikkelingen. “Kennis delen hoort het bij het nieuwe denken”, constateert Rob Westerdijk, projectleider namens de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN). “Door op verschillende manier structureel samen te werken en collectief maatregelen te nemen, kunnen bedrijven een enorme slag maken. Wij hebben een methodiek ontwikkeld om bedrijven toekomstbestendig te maken en ze daarbij te helpen.”
Bijdrage aan een toekomstbestendige Achterhoek
“Het project draagt in hoge mate bij aan een duurzame en toekomstbestendige Achterhoek”, zegt Rinus Smet. “Op de eerste plaats door ondernemers bewust te maken van het belang van circulair en toekomstbestendig ondernemen, zowel individueel als samen op het bedrijvenpark. Op de tweede plaats door hen vanuit het perspectief van integraal duurzaam ondernemen concrete handvatten en ondersteuning te bieden om hun bedrijfsvoering op dit punt te verbeteren en concrete maatregelen te nemen. Want zelfs ondernemers die ‘willen’ ontbeert het vaak kennis, ervaring en tijd, waardoor het van hun agenda dreigt te vallen. Op de derde plaats ambieert SIKA dat toekomstbestendige bedrijven een aantrekkelijke werkgever zijn voor jongeren en de HAN wil als kennisinstelling de verbinding met de Achterhoek versterken. Door hun kennismaking met bedrijven in de regio zullen ze zich na hun diplomering eerder vestigen in de regio.
De drie bedrijvenparken van dit plan van aanpak vormen de voortrekkers voor de ruim dertig andere bedrijvenparken in de Achterhoek. De ontwikkelde kennis, inzichten en methodieken kunnen ingezet worden om op te schalen en het Achterhoekse bedrijfsleven als geheel te helpen om toekomstbestendiger te worden. Dat levert een economisch vitale Achterhoek op en werkgelegenheid voor de inwoners.”
Bedrijvenpark Wijnbergen
Samenwerking, energie besparen en opwekken en het realiseren van een kennis- en innovatiecentrum. Met die drie thema’s gaat Bedrijvenpark Wijnbergen de komende periode actief aan de slag. Met een collectieve aanpak valt veel winst te behalen. Samen sterk de toekomst in, dat is het doel. “Meedenken en meedoen. Het is de sleutel naar succes. Op deze manier spelen we in op de ontwikkelingen van morgen”, stelt Ronald van der Kemp, voorzitter van Parkmanagement Wijnbergen. Rob Westerdijk van de HAN ziet een actieve rol voor zijn studenten. “Zij hebben specifieke kennis in huis en kunnen de bedrijven ondersteunen met het doen van onderzoek.” Wethouder Frans Langeveld van de gemeente Doetinchem is enthousiast. “Wij stimuleren, ondersteunen en faciliteren dit mooie project. Ook bieden we kosteloze energiescans aan die worden verzorgd door Achterhoek Onderneemt Duurzaam.”
Bedrijvenpark Borculo
Ook Bedrijvenpark Borculo is ambitieus aan de slag gegaan. Ondernemers zoeken nadrukkelijk samenwerking met elkaar, met onderwijsinstellingen en de overheid om te komen tot een modern, innovatief en zelfvoorzienend bedrijvenpark. “We moeten nu gas geven en stappen maken”, zegt projectleider Hans Ebbekink. Na een geslaagde webinar is er een strategie bepaald. De thema’s veilige wegen, bereikbaarheid, energiebesparing en duurzaamheid en visieplan 2030 worden nu uitgewerkt in werkgroepen. Wethouder Gerjan Teselink van de gemeente Berkelland: “Het is een mooi project. Het is goed om gezamenlijk op te trekken Dat doen we door ondersteuning te bieden en zaken te faciliteren.”
