Werkconferentie congestie: ‘Uitgestoken handen’ en mogelijkheden op lokaal niveau

Congestie op het net: de weg naar oplossingen’. Onder deze noemer vond donderdag 10 februari de online werkconferentie van het GEA plaats, mede georganiseerd door de Provincie Gelderland en de netbeheerders TenneT en Liander. De grootste winst? Misschien wel dat het probleem duidelijker is geworden en meer context heeft gekregen. Maar ook dat partijen zich laten zien op hun inzet en de wil om integrale, gezamenlijke en slimme oplossingen te bedenken. ‘Lokaal’, ‘samenwerken’ en ‘maatwerk’ lijken sleutelwoorden.

Er zijn genoeg voorbeelden waar de problemen nijpend zijn. Toch verwacht niemand wonderen in deze fase. Voor de netbeheerders is de exponentiële groei simpelweg niet bij te houden. Er bestaat ook geen one size fits all. Oplossingen moeten maatwerk zijn in een hechte samenwerking tussen netbeheerder, bedrijven, energiecoöperaties, ontwikkelaars, mobiliteitssector, bewoners-/wijkinitiatieven, grondeigenaren en overheden. We ‘groeien’ naar kleinschaliger energiesystemen: ‘lokaal produceren, lokaal gebruiken’.

‘Energieplanologie’

Daan Schut, Chief Transition Officer van Alliander schetst de urgentie om samen te werken aan oplossingen. De vraag naar netcapaciteit is explosief gestegen, vertelt hij. Zoveel dat de maximale capaciteit van het elektriciteitsnetwerk op meerdere plekken is bereikt. “De toelevering van energie is niet meer vanzelfsprekend. De schaarste gaat toenemen de komende jaren. De vermogensvraag van bedrijven is sinds 2018 verdubbeld. Daarnaast staan we voor een woningbouwopgave. Aardgasloos wonen betekent een vijfvoudige belasting van het elektriciteitsnetwerk. Tot 2030 zal (over)belasting van ons net nog veel verder toenemen als we niks doen.” Hij pleit voor een forse en snelle uitbreiding van de netten (“Twee jaar vergunnen; twee jaar bouwen”) en voor een ‘Energieplanologie’ waarin regionale overheden en netbeheerders de energievraag in beeld brengen en ruimtelijk inpassen. “De oplossing zit in de integraliteit”, voegt Frieke Ortmans, regiolead Liander, toe: “Met elkaar aan de voorkant inventariseren, integraal programmeren en ver vooruitkijken voor wat nodig is.” En: Alliander ziet heil in het dicht(er) bij elkaar brengen van lokale opwek en lokaal gebruik.

Bron: Gelders Energieakkoord

Maarten Robben is eigenaar van Robben Schilder Stoffeerder Stylist in Ulft. Na zo’n 40 jaar een traditionele schilder te zijn geweest is het bedrijf de laatste jaren geëvolueerd naar een organisatie die de complete inrichting van huizen verzorgt, met eigen schilders, stoffeerders en stylisten. Maarten is eigenaar en vertelt vol trots en enthousiasme over zijn bedrijf en de stappen die hij onderneemt rondom duurzaam ondernemen en de energietransitie. Het doel? Over vier jaar compleet energieneutraal zijn.

Duurzaamheid in de schilderswereld

“Net zoals veel collega-ondernemers dacht ik bij duurzaamheid vooral aan de producten die we gebruiken. Daarin hanteren we al jarenlang een duurzame werkwijze.” Sinds een aantal jaar is Maarten bezig om zijn pand volledig energieneutraal te krijgen. Dat doet hij omdat hij zijn bedrijf met een goed gevoel aan zijn zoon door wil geven. “Ik ben helemaal niet opgegroeid met kennis over energie en dergelijke, dus dat AOD een gratis energiescan aanbiedt is echt een uitkomst voor mij. Ik probeer mijn zoon er nu al, op zijn 20^e, kennis mee te laten maken. Zij groeien er natuurlijk veel meer mee op dan wij, en ik hoop dat hij veel energiebewuster wordt dan ik ben.”

Energiescan is zo gepiept

Maarten heeft zo’n vier jaar geleden AOD ingeschakeld om een energiescan te komen doen. “Ik moet eerlijk zeggen dat ik jarenlang heb gedacht dat zo’n energiescan niks voor mij is als kleine ondernemer. Op verjaardagen hoorde ik vrienden er weleens over, maar ik dacht altijd dat het een ver van mijn bed show was.” Het tegenovergestelde bleek waar. Met de plannen die Maarten heeft voor de komende jaren, kan hij binnen zo’n vier jaar energieneutraal zijn. En dat allemaal door één energiescan te laten doen. “Ik heb alle verlichting nu vervangen en heb voor de komende tijd op de planning staan dat ik zonnepanelen en airco’s laat plaatsen. Ik dacht altijd dat een airco was om te koelen, maar je kan er ’s winters perfect mee verwarmen. Als ik zonnepanelen heb en die energie zelf op kan wekken, kost dat niks meer!”

‘De Achterhoekse nuchterheid’

“Wat voor mij die energiescan zo waardevol maakte was de Achterhoekse nuchterheid. Je krijgt advies voor de korte en voor de lange termijn.” Maarten denkt vooral dat het belangrijk is dat ondernemers bewuster worden. Dat ze weten dat ze met kleine aanpassingen een groot verschil kunnen maken. “Ik ben nu bijvoorbeeld van plan om mijn dak te laten vervangen. Dan pleeg ik een telefoontje om even te vragen welk isolatiemateriaal ik dan het best kan gebruiken. Het kost me weinig en levert wel veel op.” Maarten hoopt dat mede-ondernemers uit de Achterhoek ook een energiescan laten doen en met de aanbevelingen aan de slag gaan. “Begin eens met het bezoeken van de site van AOD. Plan zo’n scan in en laat je wijzer maken in energieland. Als ik het kan, kan jij het ook.”

In onze nieuwe kennisbank vindt u verschillende brochures en factsheets boordevol tips en trics over duurzaam ondernemen. In de kennisbank vindt u factsheets over verschillende onderwerpen zoals zonnepanelen en ledverlichting. Daarnaast zijn er verschillende whitepapers beschikbaar, bijvoorbeeld over energiebesparingsplicht en subsidies. Bovendien vind u er stappenplannen, waarin stap voor stap wordt uitgelegd hoe bedrijven hun verduurzaming hebben aangepakt.

Uiteraard wordt de kennisbank regelmatig aangevuld met de laatste ontwikkelingen op gebied van duurzaamheid. Heeft u alsnog vragen omtrent het verduurzamen van uw bedrijf? Neem gerust contact met ons op via info@achterhoekonderneemtduurzaam.nl

IKZelhem en parkmanagement Zelhem willen bedrijven helpen met energie besparen, energie opwekken en het verduurzamen van hun onderneming. Daarvoor werken ze samen met Achterhoek Onderneemt Duurzaam (AOD).

“We hebben maar één wereld, daar moeten we zuinig mee omgaan” aldus Ton van Hecke, (voorzitter IKZelhem). “Energieneutraal en circulair ondernemen, dat is de toekomst.” Maar hoe begin je met besparen op je energiekosten en duurzaam ondernemen? Een vraag waar veel ondernemers tegenaan lopen, ook in Zelhem. Hij roept ondernemers op om gebruik te maken van de gratis energiescan, die via AOD wordt aangeboden.

Een kennismaking met Achterhoek Onderneemt Duurzaam stond op 9 november tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van parkmanagement Zelhem op het programma.

“De groene loper lag al klaar, maar helaas gooide de nieuwe coronamaatregelen roet in het eten” vertelt Ton. “Maar niet getreurd, want als ondernemer kun je zelf de eerste stap zetten naar een energie neutrale Achterhoek.” Hoe? Met het ‘groene pakketje’ dat in de week van 15 november wordt bezorgd door de medewerkers van Werkcarrousel Bronckhorst. In dit pakketje vind je handvatten om energie te besparen. “Maak gebruik van de mogelijkheid om via AOD een gratis energiescan te laten uitvoeren.”

Energie besparen is al decennia geen vrijblijvende zaak. Sinds 1993 is er de energiebesparingsplicht. Kort gezegd schrijft de wetgever voor dat ondernemers rendabele energiebesparende maatregelen moeten treffen. Sinds 2019 moeten ondernemers zelfs bij RVO melden hoe het hiermee staat. Toch laat een derde van de ondernemers dat nog na. De enorme prijsstijgingen van afgelopen tijd maken meer indruk bij ondernemers. Ze schudden iedereen wakker en zijn voor slimme ondernemers aanleiding om hun energiekosten nog verder te verlagen. Ondernemen is tenslotte vooruitzien.

Als je niets doet, vliegen de energiekosten de pan uit

Iedereen heeft in de media kunnen horen, lezen of zien dat de energiekosten enorm stijgen. In hoeverre de kostenstijging tijdelijk is of structureel, is moeilijk te zeggen. De pieken zullen wellicht afvlakken, maar de kans op een structurele prijsstijging is groot. Zeker de energie-intensieve bedrijven kunnen hierdoor in de problemen komen omdat hun productie niet meer rendeert. Reden temeer om NU in actie te komen, zodat je als ondernemer de kosten in de hand houdt en toekomstbestendiger wordt. Energiebesparende maatregelen en zonnepanelen op je bedrijfsdak maken je namelijk minder afhankelijk van de marktprijs en de wispelturigheid van de energiemarkt.

Willen of moeten?

Als de stijging van de energiekosten al niet reden genoeg zou zijn om in actie te komen, dan zijn het de wettelijke verplichtingen wel. Sinds 1993 moet je als ondernemer energie besparen. Tot voor kort kon je daarover je schouders ophalen. Er was nauwelijks toezicht en tot boetes kwam het zelden. De komst van de Informatieplicht in 2019 brengt hier geleidelijk verandering in. Bedrijven die meer dan 50.000 kWh elektriciteit per jaar gebruiken, moeten in het eLoket van RVO melden welke besparingsmaatregelen zij hebben getroffen en wat ze gaan doen om achterstanden in te lopen. Het goede bericht is dat ongeveer twee derde van de ondernemers dit al heeft gedaan. Het slechte bericht is dat een derde zich nog niet realiseert wat er van hen verwacht wordt, of dit naast zich neerleggen. Omgevingsdiensten zullen het toezicht op deze laatste categorie komende tijd verscherpen. Ze zullen ook boetes of dwangsommen opleggen aan ondernemers die nalatig blijven. In 2020 zijn bijvoorbeeld 300 boetes opgelegd en dit aantal zal komende jaren stijgen. Ondernemers bewijzen zichzelf een dienst als ze er voor zorgen dat ze hun energiezaken op orde hebben.

We maken het ondernemers gemakkelijk

Achterhoek Onderneemt Duurzaam (AOD) gaat ervan uit dat ondernemers zelf verantwoordelijkheid nemen. Daar zijn ze tenslotte ondernemer voor geworden. Dat geldt voor zowel het dichten van het energiegat in hun portemonnee, als om wettelijke verplichtingen. Daarom ondersteunt AOD ondernemers met een gratis energiescan en advies. Het energieadvies levert ondernemers inzicht in maatregelen waarmee ze besparen op hun energiekosten. Het is meteen een compleet overzicht van de mogelijkheden, zodat de ondernemer geen kansen over het hoofd ziet. Dit bevat ook nog alle informatie voor het invullen van het eLoket (Informatieplicht). De adviseur kan op verzoek van de ondernemer voor slechts € 100,- zijn gegevens in laten vullen bij het eLoket, zodat hij meteen aan zijn informatieplicht heeft voldaan. Makkelijker kunnen we het niet maken.

Meer regie

Achterhoek Onderneemt Duurzaam en de Omgevingsdienst Achterhoek zijn het erover eens dat stimuleren beter is dan handhaven. Daarom hebben ze afspraken gemaakt voor bedrijven die meedoen met AOD. De ondernemer bepaalt bijvoorbeeld zelf in welk tempo hij maatregelen gaat nemen. Bij een controle van de omgevingsdienst kan de ondernemer snel laten zien welke maatregelen relevant zijn en hoe hij dit aanpakt.

Marcel Engelen, Bouwmensen Oost: “We gebruiken veel energie en zijn dus wettelijk verplicht om te besparen. Door controle van Omgevingsdienst Achterhoek werden we op de feiten gedrukt. Achteraf gezien hadden we beter met een energiescan kunnen beginnen. Door de scan weten we precies welke maatregelen er nodig zijn en kunnen we de uitvoering plannen”.

Nu nog gratis

De energiescan van AOD is tot 30 juni 2022 nog gratis; zie hier de voorwaarden en een korte video met meer uitleg. Daarna zullen ondernemers het zelf moeten regelen, én betalen. Voor middelgrote verbruikers gaat het dan al gauw om € 1.000 of meer voor een energiescan en een stukje begeleiding. AOD adviseert daarom om nu gebruik te maken van de gratis scan, zolang dat nog kan.

‘De extra support was voor ons een uitkomst! De adviseur weet de juiste wegen te bewandelen, beoordeelt offertes onafhankelijk op basis van prijs en kwaliteit en kan ook nog eens het aanvragen van de subsidie uit handen nemen’, aldus Marleen Mensen-Rengelink van Dekalu.

Meer weten?

Voor meer informatie verwijzen we naar de links naar websites die in dit blog zijn opgenomen. Voor reacties, vragen of meer informatie kun je contact opnemen met Jan Straatman (j.straatman@achterhoekonderneemtduurzaam.nl).

Dinsdag 31 augustus kwamen het college van GS en de commissaris van de Koning van provincie Gelderland bij elkaar in de Toltuin van gastheer Bram Pape in Beltrum. Op deze prachtige buitenlocatie op het platteland, die mooi aansluit bij het thema ‘energietransitie’, leverde Achterhoek Onderneemt Duurzaam (AOD) een inspirerende bijdrage aan de middag.

Steeds meer ondernemers zien noodzaak energietransitie in

“AOD is trots op de energietransitie die de Achterhoek in de afgelopen jaren heeft doorlopen, maar er zijn nog te veel ondernemers die nog moeten starten met verduurzaming” aldus Jan Straatman, programmacoördinator van de AOD namens de Samenwerkende Industriële Kringen Achterhoek (SIKA). Ronny ten Have, secretaris van SIKA, ziet de noodzaak van de energietransitie in en maakt duidelijk dat AOD ervoor is om het ondernemers makkelijk te maken. “Energiebesparing loont. Bovendien zijn ondernemers wettelijk verplicht om verantwoordelijkheid te nemen voor hun energieverbruik en AOD helpt ze daarbij.”

Meer dan 1300 bedrijven krijgen energiescan

Ondernemers worden al flink gestimuleerd om na te denken over hun energieverbruik. AOD ondersteunt bedrijven bij deze stap door onder andere energiescans uit te voeren. Dat kan bij 630 middelgrote energieverbruikers en 750 kleinverbruikers. Ruim 600 ondernemers kregen al zo’n energiescan met daaropvolgend een adviesplan met de belangrijkste besparingsmaatregelen die zij kunnen treffen.

Het moet anders!

Dat het anders moet, wordt duidelijk uit de presentatie. Duurzaam ondernemerschap is een actueel thema en het is belangrijk dat iedereen ziet hoe makkelijk ze maatregelen kunnen nemen. Maarten Reimes van Hof van Eckberge geeft een voorbeeld: “Alleen al door de deur van je winkel dicht te houden en een bordje op te hangen met ‘de deur is dicht maar we zijn wel geopend’ bespaar je energie.

Doe mee met AOD

Jan van der Meer doet een oproep: “Als gedeputeerde van Klimaat en Energie van de provincie Gelderland, vind ik het ontzettend belangrijk dat ondernemers in de Achterhoek meedoen met dit goede initiatief van AOD. Dus neem het initiatief en doe zo’n scan. Laat AOD je helpen met stappen zetten om je energieverbruik te verminderen. Het is gratis, kost weinig moeite, en het levert heel veel op.”

De EZK Energy Award Bedrijven zet organisaties die zich onderscheiden op het gebied van energiebesparing, duurzame energieopwekking en/of het gebruik van hernieuwbare warmte in de spotlights.

Is uw bedrijf goed energiebesparend bezig? Of wekt uw bedrijf misschien energie op? Dan maakt u kans op de EZK Energy Award Bedrijven 2021. De aanmelding sluit op donderdag 4 november 2021 17:00 uur.

In december worden de 3 genomineerden aangekondigd. De winnaar wordt op 27 januari 2022 bekendgemaakt tijdens het EZK evenement: Partners in energie-uitdagingen.

Wat is de prijs?

De EZK Energy Award Bedrijven 2021 bestaat uit:

• een geldbedrag van € 25.000 (netto);
• positieve aandacht via het EZK-evenement: Partners in energie-uitdagingen, dat aandacht krijgt in verschillende nieuwsuitingen.

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) stelt de prijs beschikbaar.

Beoordeling

De jury beoordeelt de aanmeldingen op 3 criteria.

1. Aanzienlijke verduurzaming van energieverbruik binnen de onderneming (duurzame opwekking en/of energiebesparing en/of hernieuwbare warmte) of aanzienlijke verduurzaming door geplande stapsgewijze verbetering. Hiermee bedoelen we: een aantoonbare vermindering van het gebruik van fossiele brandstoffen door energiebesparing en/of door extra duurzame opwekking van energie binnen de eigen inrichting. Dit vanuit een streven naar duurzaamheid en niet zozeer vanuit het oogpunt het als commerciële toepassing verder in de markt te zetten.
2. Meest ondernemende en vindingrijke toepassing van bestaande en ontwikkelde technieken.
3. Bredere toepasbaarheid en in welke mate inspireert de toepassing anderen om dit na te volgen.

Jury

De jury van de EZK Energy Award Bedrijven 2021 bestaat uit:

• Esther Pijs, directeur Warmte & Ondergrond bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (juryvoorzitter)
• Teun Bokhoven, voorzitter TKI Urban Energy en voorzitter NVDE
• Anwar Osseyran, hoogleraar Universiteit van Amsterdam
• Ruben Vlaander, directeur Omgevingsdienst Regio Arnhem

Bron: RVO

Duurzaam ondernemen gaat verder dan het doen van energiebesparende of energieopwekkende maatregelen. Dat bewijs levert Maarten Reimes. Hij is eigenaar van Hof van Eckberge, het belevingspark met dierentuin en restaurant in Eibergen. “Er is veel mogelijk. Als je eraan begint, krijg je al snel de smaak te pakken. Het is mijn overtuiging dat bedrijven op elk niveau iets kunnen doen.”

De planeet goed doorgeven aan volgende generaties. Dat is wat Maarten Reimes voor ogen heeft. “Duurzaam ondernemen moet een onderdeel van je handelen worden, als een soort vanzelfsprekendheid. Werken aan de toekomst, dat is het doel. Als stap richting circulariteit.” Bevlogen, zo mag de ondernemer wel worden genoemd. Drie jaar geleden liet hij als één van de eersten een energiescan uitvoeren door Achterhoek Onderneemt Duurzaam. “We besparen sindsdien twintig procent op onze energierekening, dan praat je over zo’n 10.000 euro per jaar. Mijn boodschap aan collega’s is, laat ook een gratis energiescan doen. Dat is zeker nog niet te laat. Het zorgt voor kostenbesparingen, een beter milieu en het maakt je bedrijf toekomstbestendiger. Je hoeft echt niet alles in één keer te doen. Ook kleine stapjes helpen en van het één komt het ander.”

Directe opbrengsten

Onlangs liet Reimes 242 zonnepanelen plaatsen. Daarmee kan ongeveer 76.000 kWh aan elektriciteit per jaar worden opgewekt. “Het is een hele grote investering. Zeker omdat we midden in een lastige Corona-tijd zaten hebben we er wel 3 keer goed over nagedacht. Echter verliep ook het recht op subsidie dus hebben we de knoop doorgehakt om deze duurzame investering wél te doen en dát geeft, nu ze eenmaal geïnstalleerd zijn en er dus direct wordt bespaard, een supergevoel. Het streven is om op termijn de helft van onze stroom zelf op te wekken. We verbruikten 230.000 kWh en zitten nu al op 175.000 kWh door bewust met ons verbruik om te gaan.”

Van elkaar leren

De eigenaar van Hof van Eckberge heeft een missie en kiest steevast voor een duurzame weg, stapsgewijs. “Sturen op gedrag en bewustzijn, daar valt veel winst te behalen. Lampen en apparatuur gaan pas aan als het echt nodig is.” Verspilling van voedsel wordt tegengegaan en ook het scheiden van afval en hergebruik van materialen krijgen volop aandacht. Plastic rietjes zijn taboe en Hof van Eckberge heeft een voorkeur voor leveranciers die verantwoord produceren. “We zijn er als team scherp op en informeren ook bij collega’s, medewerkers of gasten of ze nog ideeën hebben. Je kunt namelijk veel van elkaar leren.”

Personeelsbeleid

Er werd geïnvesteerd in een grondwaterberegeningsinstallatie en er komen laadpalen om elektrisch rijden te stimuleren. Plattegronden worden ook digitaal aangeboden aangezien ze af en toe moeten worden gewijzigd. Het bedrijf is rolstoeltoegankelijk, beschikt over speciale voorzieningen voor mindervaliden en heeft een onderscheidend personeelsbeleid. Als ambassadeur van de campagne ‘Unieke Achterhoekers aan het werk’ krijgen mensen met een beperking een kans op werk. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met Estinea en WerkgeversServicepunt Achterhoek. “Mensen krijgen de mogelijkheid zich te ontwikkelen, iedereen telt hier mee. Zo kijken we bedrijfsbreed waar het beter kan en waar winst kan worden geboekt. Dat zit inmiddels in ons DNA.”

Mini-serie

Bekijk hier ook de mini-serie over Maarten Reimes op ons YouTube kanaal.